İstanbul
Türkçe literatürdeki adı ak kanatlı diuka ispinozu olan buzulkuşu, İngilizce adı ile white-winged Diuca finch olarak bilinmektedir. 1800’lü yıllardan bu yana Latince Diuca speculifera adıyla bahsedilen bu kuşların Latince ismi yakın zamanda idiopsar speculifer olarak değiştirilmiştir. Bununla birlikte bazı kaynaklarda hâlâ Diuca speculifera şeklinde bahsedilmektedir. Bu kuş türünü önemli yapan detay ise, penguen dışında buz üzerine yuva yapan tek kuş türü olduğu, bunun keşfedilmesiyle de kuş dünyası ile ilgilenen ornitoloji çevrelerinin sarsıldığı hususudur.
Buzulkuşu nerede yaşar?
Buzulkuşu, And Dağları’nın yüksek irtifalı çayırlarında yaşar. Bolivya, Şili, Peru ve Arjantin’de bulunmaktadır.
BBC tarafından 2016 yılında hazırlanan The Andes isimli belgeselde, bu kuş türünün oksijen miktarının deniz seviyesinden yüzde 50 az olduğu 5700 metre yükseklikte yuva kurduğu belirtilmiştir. Bu belgesel yayını sonrasında buzulkuşu, sonrasında dünya genelinde ilgi uyandırmaya başlamıştır. Asia News tarafından 13 Aralık 2020 tarihinde hakkında haber yapılan bu konu, TRT Vizyon Dergisi’nin Haziran 2020 sayısında da işlenmiştir.
Ornitoloji (kuş bilimi) açısından oldukça önemli olan bu gelişme, hâlâ daha keşfedilmeyi bekleyen birçok yenilikle birlikte kamuoyunun ilgisini çekmeye devam ediyor.
Buzulkuşu yuvaları kim tarafından, ne zaman keşfedildi?
Massachusetts Amherst Üniversitesi’nden Yerbilimci Douglas Hardy tarafından Peru And Dağları’na yapılan bir gezi sırasında keşfedildi. Hardy, deniz seviyesinden yaklaşık 19.000 fit yükseklikte bir buzulun üzerine tünemiş birkaç sağlam kuş yuvası bulduğuna şaşırdı. Bunlardan biri terk edilmiş yumurtalar içeriyordu. Hardy buzullara her dönüşünde daha fazla yuva gördü ve hatta kuşun fotoğrafını çekebildi. Eve döndüğünde, 9 yaşındaki oğlu, hevesli bir kuş gözlemcisi olan Spencer, saatlerce fotoğraflara göz attı ve kitapların yardımıyla türleri tanımladı. Babası yuvaların çevresinde bulunan tüylerle bölgeden döndüğünde, Hardy’ler Smithsonian Enstitüsü’ndeki bir kuş uzmanından kesin bir cevap aldı: yuva diuka ispinozlarına aitti.
2008’de Douglas Hardy, bulguları hakkında Wilson Journal of Ornithology’de bir makale yayınladı. Makale, bir ilkokul öğrencisi olan oğlu ile ortaklaşa yazılmıştır.